ساز کاخن یکی از محبوب ترین سازهای کوبه ای بوده که بیشتر در اجراهای گروه های موسیقی دیده ای می شود. این سازه صدای دلنشین و خوبی دارد و از ظاهر جذابی نیز برخوردار می باشد. نام دیگر این ساز جعبه موسیقی نیز می گویند.همچنین این ساز در اجراهای روی استیج، استودیو و اجراهای خیابانی مورد استفاده قرار می گیرد. البته فضای کمی از محیط را اشغال کرده و به آسانی آموزش داده می شود. پس همچنان بر طرفداران خود می افزاید و بدون مشکل می توان آن را به محیط های مختلف حمل کرد.
فهرست مطالب
ساز کاخن چیست؟
تاریخچه پیدایش ساز کاخن چندان زیاد نبوده و کلمه کاخن همان جعبه است. البته برای بار نخست کولی های اسپانی رقص و آواز خود را با موسیقی فلامنکو و جز (جاز) و جعبه های میوه ترکیب می کردند. بنابراین با گذشت زمان این جعبه ها حالت ساز به خود گرفتند و امروزه به نام کاخن شناخته می شوند. همچنین آفرو- پرویی ها از این ساز کوبه ای استفاده می کردند و و بردگان مرکز و غرب آفریقا را وارثان این ساز قلم داده اند. هم اکنون این ساز در کشورهای اسپانیا، فیلیپین و آمریکا رواج پیدا کرده است. زمان اوج کاخن به سال 1850 و دوران برده داری باز می گردد که باید ایجاد تغییر در صدادهی و ساختار این ساز، در بین آمریکای لاتین نیز مرسوم گردید.
همچنین بخوانید: جدیدترین سازهای کوبه ای
انواع ساز کاخن
شکل ظاهری ساز کاخن شباهت زیادی به شش وجه یا مکعب مستطیل دارد. همچنین پنچ وجه کاخن از لایه های نازک چوبی با ضخامت 2 الی 3 سانتی متر ساخته می شوند. ولی لایه سطحی آن همان تاپا یا تخته سه لایه به شکل مستطیل می باشد. البته در حالت کلی انواع کاخن به دو دسته تقسیم می شوند که به شرح زیر است.
ساز کاخن ثابت
کاخن ثابت به سیم یا فنر گیتار مجهز بوده و قابلیت تنظیم ندارد. بنابراین صدای یکنواخت و یکدستی تولید می نماید. در نتیجه این ویژگی ها ساز را به شکل حرفه ای به نمایش نمی گذارد. ولی برندهای خیلی معروف و محبوبی در بازار این نوع ساز را تولید می کنند.
ساز کاخن رگلاژی
یکی از ویژگی های بارز کاخن رگلاژی این است که به سیم یا فنر گیتار مجهز می باشد و به آسانی صدا را تغییر می دهد. همچنین کاخن رگلاژی فنری با شل کردن فنر منجر به پخش صدای چوب می گردد در حالی که کاخن رگلاژی سیمی جهت زیر و بم کردن صدا می توان آن را همچون گیتار کوک کرد.
ساختار ساز کاخن
ساز کاخن به شکل یک مکعب مستطیل بوده که از هر 4 سو با چوب هایی دارای ضخامت 1/3 الی 1/9 سانتی متر ساخته شده است. همچنین سطح ساز را با تخته سه لا یا همان تاپا می سازند. البته در صفحه پشت تخته سه لا و در طرف چپ یا راست آن یک حفره جهت خروج صدا ایجاد شده است.
ناگفته نماند که چوب های مرسوم برای طراحی و ساخت صفحه تاپا همان چوب درخت افرا، ماهون و گیلاس می باشند. پس سایر بخش های ساز با چوب های سفید مرغوب یا درخت صنوبر و کاج ساخته می شوند. این ساز در جنس ها و اشکال مختلفی با قیمت های متعددی در بازار موجود می باشد. سل کاخن (Solo Cajon) از این قاعده مستثنی نبوده و به شکل لوله های بلند طراحی و تولید می شود که نواختن آن شبیه ساز کونگا است.
نحوه اجرای کاخن
در ابتدایی ترین حالت ممکن باید روی ساز کاخن نشسته و صفحه تاپا جعبه را به سمت جلو بکشید. البته بعضی از نوازنده های نشستن پشت صندلی چوبی را ترجیح می دهند و زمان اجرا آن را با بخش بالای بدن خود هماهنگ می نمایند. یکی از جنبه های مثبت کاخن این است که برای تمام سبک مختلف، ،آزاد می باشد و هیچ محدودیتی در اجرای ساز وجود ندارد.
بنابراین قبل از اجرا و جهت حفظ ایمنی و سلامتی باید تمام بدن را به صورت متناوب کشش داد. پس توجه به نحوه قرارگیری تمام قسمت های بدن مهم بوده و پشت همچان صاف نگه داشته شود. زیرا اگر بدن صاف باشد دسترسی به تمام بخش های ساز از جمله زنگ های بیس پایین آسان خواهد بود.
همچنین بخوانید:در آموزش موسیقی جاز چه ساز هایی نواخته می شود؟
عکس ساز کاخن
نکات مهم هنگام خرید ساز کاخن
یکی از مهم ترین نکات زمان خرید این ساز توجه به قیمت آن است. در واقع ملاک اصلی کیفیت بالای کاخن، قیمت زیاد ساز نیست. پس اگر قبل از خرید اطلاعات لازم در مورد ساز وجود داشته باشد با قیمت پایین می توان ساز باکیفیت بالا را تهیه کرد. بنابراین در صورت تعیین میزان بودجه به صورت خودکار برخی از مدل ها حذف می شوند که پروسه انتخاب و خرید را برای متقاضی آسانتر می نمایند. در نتیجه عوامل تاثیر گذار بر قیمت کاخن و نکات مهم زمان خرید این ساز شامل موارد زیر می باشند.
جنس چوب کاخن
جهت طراحی و ساخت ساز کاخن بیشتر از دو نوع چوب استفاده می شود. پس بدنه ساز از جنس MDF و بخش جلویی کاخن نیز از باکیفیت ترین چوب درخت توس و گردو می باشد.
ابعاد و اندازه ساز
ساز کاخن همچون سایر سازها در ابعاد مختلفی طراحی و ساخته می شود. پس اگر ابعاد این ساز بزرگتر باشد، مسلما صدای قوی تر و بم تری دارد. بنابراین هرچقدر ابعاد کاخن کوچکتر شود، صدا ضعیف تر و آرام تر خواهد بود. در نتیجه نوازندگانی که خواهان صدای عمیق و رسا هستند باید کاخن با سایز بزرگتر را خریداری نمایند.
نگاهی از گذشته تا حال ساز کاخن
ایده و طرح اولیه ساز کاخن از کشور اسپانیا برمی گردد، که افراد و هنر دوستان برای همراهی چند ساز مثل گیتار و(سبک فلامنکو) عبدا کردن از این رو رفته رفته با پیشرفت ساز های دیگر این ساز نیز تغییراتی کرد تا به این شکل امروزی بدل شده است.
آموزش ساز کاخن
مباحث اولیه آموزش ساز کاخن به ریتم شناسی، آموزش ریتم های اصلی و اولیه و اصول اولیه تئوری در موسیقی ختم می شود. البته نواختن منظم تمام ریتم ها در بهترین آموزشگاه موسیقی در کرج امکان پذیر می باشد. تمرین ضربه های اصلی در نوازندگی کاخ با هدف چگونگی اجرای تمام ضربه های اصلی snare tone و bass tone آموزش داده می شوند. بنابراین آنچه منجر به زیباتر و تمیزتر شنیده شدن صدای این ساز در ریتم های متعدد می گردد در واقع همنوازی با دیگر سازها است. همچنین ریتم های سرعتی، حرفه ای و تکنیک های خاص در این نوع ساز در دوره های پیشرفته قابل آموزش می باشند.
