اکثر مراسمات مختلف چینی همواره با ایجاد صدا های عجیبی همراه است که صدای نواختن ساز سنتی به نام شنگ می باشد. این ساز نوعی سازدهنی و از انواع ساز های قدیمی در چین شناخته می شد که طرفداران زیادی نیز دارد.
ساز شنگ یک ساز بادی چینی است که از خانواده آئروفون های نی آزاد است. شنگ از یک سری لوله های عمودی تشکیل شده است که هر یک یک نی به آن متصل است. لوله ها به یک محفظه هوای مرکزی متصل می شوند که معمولاً از چوب یا بامبو ساخته شده است.
در ادامه به مطالب بیشتری برای آشنایی با این نوع ساز دهنی می پردازیم.
فهرست مطالب
آشنایی با ساز شنگ ساز سنتی چینی
ساز شنگ از قدیمی ترین ساز های چینی است که در غرب نیز آن را به عنوان ارگان چینی می شناسند. این نوع ساز جزء سازهای دهنی به حساب می آید که به صورت زبانه آزاد می باشد و از پایپ های عمودی تشکیل شده است. قدمت این ساز به بیش از 3 هزار سال می رسد و از دوره ی دیناستی در بین مردمان چین مرسوم بوده است. علاوه بر این ها، در اکثر گروه های کوچک سنتی نیز از ساز شنگ در اجرا های خود استفاده می کنند. در این مورد می توان به ساز بادی و همچنین ساز پرکاشن اشاره کرد.
امروزه از ساز دهنی دهنی شنگ در ارکسترهای بزرگ و مدرن چینی هم استفاده می شود. بنابراین می توان از آن برای نواختن ملودی های مختلف به صورت جداگانه و همچنین به عنوان ساز همراه استفاده نمود. بسیاری از آهنگسازان شناخته شده ی غیر چینی از ساز شنگ در کار های خود استفاده کرده اند و به همین دلیل می توان ادعا کرد که این ساز یکی از ساز های کاربردی و مهم در دنیای موسیقی می باشد.
اعتقاد بر این است که استفاده از ساز شنگ برای اولین بار، توسط ژوهان وایلد صورت گرفته است. اما با این وجود، شواهد متعددی وجود دارد که نشان دهنده ی استفاده از انواع ساز های دهانه آزاد پیش از ساز شنگ می باشد.
تاریخچه ساز شنگ
برای اولین بار، استفاده از ساز بادی که به عنوان اولین ساز های دهانه آزاد شناخته می شود، به نام he و vu دیده شد. این ساز ها را در نوشته های bone oracle کشف کردند که دارای قدمتی در حدود 1300 سال پیش از میلاد مسیح بودند. بعد ها و در نوشته های بعدی، از این نوع ساز ها به عنوان ساز شنگ یاد شده است.
کلمه ی شنگ یا sheng اولین بار در شعر های شیجینگ ظاهر شد که آن را مربوط به 7 قرن پیش از میلاد مسیح می دانند. در قرن هشتم، برخی از ساز های شنگ در دربار ژاپن مورد استفاده قرار می گرفت که شامل سه ساز vu و همچنین سه نوع ساز شنگ دیگر بود. این ساز ها به نارا (Nara) فرستاده شدند و در خزانه ی شوسوئین نگهداری می شدند.
تمام ساز های گفته شده دارای 17 پایپ بودند و همگی آن ها نیز دارای یک دهانه ی خمیده ی بلند بودند. به علت شباهت زیادی که این نوع ساز ها به ساز دهنی شنگ داشتند، آن ها را نیز تحت این عنوان می شناسند. استفاده از ساز های شنگ با تعداد پایپ های مختلف در قرن های بعدی نیز به ثبت رسیده است که نشان دهنده ی قدمت بالای ساز شنگ می باشد.
نحوه نواختن ساز شنگ
ساز شنگ که به عنوان نوعی ساز دهانه آزاد شناخته می شود، دارای ارتعاشات مختلف با زیر و بم های جریان هوا می باشد که تنوع و پیچیدگی آن را بالا می برد. شاید بتوان گفت که یکی از کاربرد های گسترده ی ساز شنگ نیز به دلیل همین قابلیت ها باشد زیرا ارتعاش های ایجاد شد در این ساز، بر اساس یک فرکانس ثابت به ارتعاش در می آیند. معمولا با پوشاندن یک سوراخ بر روی پایپ های شنگ، می توان فرکانس هایی برابر با فرکانس زبانه را ایجاد نمود. اگر سوراخ مورد نظر باز باشد، امکان تولید صدا نیز فراهم نخواهد شد.
شنگ نیز همانند اکثر ساز های قدیمی، با دمیدن نواخته می شود و بر همین اساس، نوازنده می تواند یک صدای پیوسته و بدون هیچ گونه وقفه ای را ایجاد کند. اجرای این ساز با سبک سنتی، به صورت نواخته شدن دو یا سه نت است که یک فیفت یا اکتاو را بر روی ملودی اصلی اضافه می کنند. با توجه به اکورد ها و همچنین نت هی تکی که می توان با ساز شنگ ایجاد کرد، آن را به عنوان یک ساز تکنواز می شناسند.
البته از شنگ به عنوان ساز همراه نیز در بسیاری از موسیقی ها استفاده می شود. پایپ های ساز شنگ هر کدام از برنج ساخته شده اند و با دمیدن در آن، هوا از یک لوله فلزی که متصل به base است، بیرون کشیده می شود و پس از آن، هوا در دیگر پایپ ها نیز جریان پیدا می کند و به این ترتیب، صدا در ساز شنگ نواخته می شود.
نوازنده می تواند با فشار دادن کلید هایی که نزدیک به base قرار گرفته اند، هوا را در پایپ های مختلف جریان دهد. نکته ای که در مورد نواختن صدا در ساز شنگ وجود دارد این است که می توان با پوشاندن چند سوراخ بر روی پایپ ها، آکورد ها را به وجود آورد که به عنوان یک تکنیک بسیار کاربردی در ارکستر های محلی در چین شناخته می شود.
اجزای اصلی ساز شنگ
شنگ نوعی ساز بادی و از انواع مختلف ساز دهنی در چین است که دارای زبانه های آزاد است. این نوع ساز از 17 پایپ بامبویی تشکیل شده است و نوازنده نیز از طریق دهانه ی خاصی که برای ساز تعبیه شده است، و دمیدن در آن، باعث جریان هوا در پایپ ها می شود. هر کدام از پایپ ها دارای دهانه ی آزاد هستند و پوشاندن سوراخ های موجود بر روی سطح آن ها، باعث ایجاد ارتعاش و به وجود آمدن صدا می شود. پایپ های ساز شنگ، 5 طول مختلف دارند که در دو شکل مثلثی در کنار هم مرتب می شوند.
آموزشگاه ساز نو در کرج با آموزش دقیق و اصولی انواع ساز بادی و همچنین ساز شنگ، به آموزش این نوع ساز قدیمی با روش های نوین آموزشی می پردازند. شما هم اگر به دنبال بهترین آموزشگاه موسیقی در کرج هستید، می توانید با مراجعه به آموزشگاه ساز نو در کرج، به صورت اصولی و حرفه ای، این ساز زیبا و کاربردی را آموزش ببینید.
یک پاسخ
موسیقی تنها زبانی است که نمی توان در آن دروغ گفت حتی یک کلمه و پل ارتباطی بین ملت هاست و گویای فرهنگ و تمدن و هنر هر ملتی می باشد